Noord-Brabant, het land van lekkerbekken. Van Bossche bollen en worstenbroodjes. Van Guus Meeuwis en lange nachten. Van de Peel en de Kempen en 'houdoe’! Maar de eerste mensen die zo'n 10.000 jaar geleden in Brabant arriveerden, hadden er nog geen weet van. Zij zwierven door het land en rond 3000 v. C. gingen ze zich vestigen in deze streek. Het moet toen al goed toeven zijn geweest in het Brabantse land, getuige de vele pijlpunten, aardewerkscherven en vuurstenen die bij opgravingen naar boven zijn gekomen. De naam van de provincie is afgeleid van de woorden braec en bant, wat zoveel wil zeggen als ‘drassige streek’. Vanaf de 13e eeuw is Brabant de naam van een hertogdom wat een veel groter gebied beslaat dan de huidige provincie. Tot dit hertogdom behoorde ook een groot deel van het hedendaagse België. Bij de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden werd het hertogdom onderverdeeld in de provincies Noord-Brabant, Antwerpen en Zuid-Brabant. Echter aan de Belgische kant werd de toevoeging Zuid- al snel achterwege gelaten en nog later is het Belgische Brabant in tweeën gedeeld en ontstonden een Vlaams- en een Waals-Brabant. Met als gevolg dat er nu 1 Nederlandse en 2 Belgische provincies zijn waar de naam Brabant in voorkomt.
Maar wat al die Brabanders met elkaar gemeen hebben, is een bourgondische levenshouding met een voorliefde voor lekker eten.We nemen je graag mee op een ontdekkingstocht door de provincie.
Het witte goud
Zo'n 100 jaar geleden werden de eerste asperges geteeld in Nederland. Dit vond plaats in het gebied rondom Bergen op Zoom. Na de Tweede Wereldoorlog verspreidde de aspergeteelt zich verder naar het oosten en nu is Limburg de provincie waar de meeste asperges vandaan komen. Maar Noord-Brabant is nog steeds goed voor ruwweg 1/3 van de Nederlandse asperge-opbrengst. Een deel van de asperges wordt geëxporteerd naar Duitsland, wat van zichzelf al Europees koploper is in het telen én eten van deze groente. In het oudste aspergegebied van ons land vinden we in Halsteren kwekerij C. van Tiggelen (lees meer op het profiel). Hier worden niet alleen op biologische wijze asperges geteeld, maar ook aardbeien, aardappelen en rabarber. Deze zijn in de daartoe geëigende seizoenen verkrijgbaar in de boerderijwinkel en de automaat op het erf. Om het assortiment te completeren zijn er tevens zuivelproducten, meel en honing van naburige ondernemers te koop. Heb je geen idee welke wijn te drinken bij asperges, dan kunnen Cees en Mariette je adviseren. Alle ingrediënten voor een heerlijke maaltijd met dit ‘witte goud’ staan in Halsteren voor je klaar.
Het aspergeseizoen is pakweg van medio april tot medio juni. Dan stopt de oogst zodat de meerjarige planten de gelegenheid krijgen nieuwe krachten op te doen voor het volgende jaar. Zou je de oogst langer laten duren, dan raken de planten uitgeput. Traditioneel wordt er geoogst vanaf de tweede donderdag van april tot 24 juni. Maar ja, wie kijkt er nou op een dag meer of minder. Hangt ook van het weer af natuurlijk. Eén ding is zeker: in oktober hoef je niet te zoeken naar verse, witte asperges. Het oogsten van asperges, we noemen dat 'steken’, is erg arbeidsintensief en dit bepaalt de relatief hoge kiloprijs ten opzichte van andere groentes. Zo is de asperge aan zijn bijnaam ‘het witte goud’ gekomen. De laatste jaren echter vinden de eerste aspergerobots hun weg naar de Nederlandse velden. Eén zo'n robot kan wel 18 mensen vervangen en 9000 asperges per uur steken.
Meer naar het midden van Brabant vinden we aspergeboerderij van Iersel in Udenhout (Lokaalwijzer profiel). De boerderijwinkel is geopend in april, mei en juni. Piet en Mieke hebben een schilmachine in gebruik, zodat je niet zelf hoeft te pielen om de vezelige buitenkant te verwijderen. Als de schiller zijn werk doet, kun je ondertussen door de winkel struinen om alle ingrediënten bij elkaar te zoeken voor een complete aspergemaaltijd. Want ook ham, eieren of aardbeien voor een nagerecht, zijn in de winkel verkrijgbaar. Mocht je in het voorjaar op zoek zijn naar een uniek verjaardagsgeschenk voor een aspergeliefhebber, vraag dan eens naar de mogelijkheden voor een Van Iersel-cadeaubon of geschenkpakket. In de omgeving van Udenhout kunnen bestellingen tegen een kleine vergoeding thuis worden geleverd. 
Vlees met champignons
Varkensbedrijf de Kruishoeve in Vught verkoopt ingevroren vlees van eigen varkens en koeien, net als kippenvlees van een poelier, via hun website puurvleeskopen.nl. Hanneke en haar gezin zorgen ervoor dat hun dieren stressvrij opgroeien in een gezonde omgeving, zonder ze antibiotica toe te dienen. Ze willen het vlees zo puur mogelijk aanbieden aan de consument. Conform de Brabantse regelgeving heeft de Kruishoeve luchtwassers geïnstalleerd, waarmee de uitstoot van fijnstof met 85% en die van geur met 45% wordt gereduceerd. Dat het vlees van de boerderij gewaardeerd wordt, blijkt uit de vele positieve reacties en de klanten die van ver komen om hun bestelde vlees op te halen. Of je nu komt voor een barbecuepakket, een half varken of kipfilet, het staat allemaal keurig voor je klaar op een afgesproken tijdstip bij het afhaalpunt van de boerderij. En vergeet vooral niet een paar heerlijke Brabantse worstenbroodjes mee te bestellen.
Uit Standdaarbuiten komen paddenstoelen in allerlei soorten en maten. Sinds 1962 gekweekt door firma Veeke (Lees hier meer). De standaar(d) witte- en kastanjechampignons zijn hier te vinden, maar ook wat minder bekende soorten als de beukenzwam en de vlezige, naar amandel ruikende eryngii. De portabella's zijn een aanrader, zeker als je ze vult met brie of zachte geitenkaas en even in de oven doet. De portabella is een uit de kluiten gewassen kastanjechampignon, die minder vocht bevat dan witte champignons en dus ook minder slinkt tijdens het bakken. Een veel gemaakte fout is het vooraf wassen van paddenstoelen. Niet doen, zegt de kweker. De paddenstoel zuigt water op en verliest daardoor zijn smaak. Alleen even afborstelen met een kwastje of keukenpapiertje voordat je ze gaat bakken, dat is voldoende. Voor de particulier staat aan de weg een 24-uur per dag geopend verkooppunt met een champignonautomaat.
Een ei hoort erbij
In Haps staat het pluimveebedrijf van Bens BoerderijEi (profiel) . De natuurlijke leefomgeving van scharrelkippen wordt bij Bens nagebootst middels een volièresysteem in de stallen. Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij dit bedrijf en dit is in 2018 beloond met een bokaal voor de ‘meest omgevingsbewuste pluimveehouder’. De kakelverse eieren worden o.a. verkocht in de automaat op het erf. Hierin vind je eieren in grootte M/L, maar ook dubbeldooiers. Bij jonge hennen is de hormoonspiegel hoog waardoor het aantal dooiers dat aan de eierstok afrijpt hoger is. De kans bestaat dat de hen op één dag twee dooiers produceert die dan tegelijkertijd in één ei terechtkomen: de dubbeldooier. Het is dus eigenlijk een tweeling. De dubbeldooier is zeer geschikt voor een eiersalade of omelet, omdat er meer eigeel dan eiwit in zit. Wil je met kinderen of een klas komen kijken hoe een dag in het leven van een kip er uit ziet en meehelpen op de boerderij, dan kun je hiervoor een afspraak maken met de Eigenaren. Leuk en leerzaam!
Voor een smakelijke maaltijd met asperges en ei verwijzen we je graag naar het volgende recept voor 4 personen:
Asperges met ei-botersaus
(bronvermelding Jumbo recepten)
Handig om te weten
1. Maak je asperges als voorgerecht reken dan op 250 gram pp. Voor een hoofdgerecht ca. 500 gram pp.
2. Asperges zijn vochtafdrijvend en stimuleren de nierfunctie.
3. Verse asperges kun je herkennen aan de glans. Als je ze tegen elkaar wrijft hoor je een piepend geluid. Als het snijvlak onderaan de steel wat houterig aanvoelt is de asperge waarschijnlijk niet al te vers meer.
4. Bewaar asperges in de groentela van de koelkast in een vochtige doek. Dan kun je ze zo'n 5 dagen goed houden
Voor nog veel meer adressen van aspergetelers en -verkopers in Nederland, klik hieronder!
Aspergetelers en -verkopers in Nederland
Eet smakelijk!